HISTORIA PKP

We wrześniu 1926 roku rozporządzeniem prezydenta Polski, utworzono Polskie Koleje Państwowe .
Majątek PKP otrzymał z zarządu Ministerstwa Nieruchomości w użytkowanie wieczyste, przy czym jego właścicielem pozostał Skarb Państwa.  W latach 20. XX wieku nastąpiło scalanie systemu kolejowego w Polsce. W 1921 połączono Kutno ze Strzałkowem, co pozwoliło połączyć Warszawę z Poznaniem. W Następnie otwarto połączenia Helu z Puckiem oraz Kutna z Płockiem (1922), z Kutna do Zgierza (1923) oraz do Kościerzyny (1928).  Przy pomocy finansowej inwestorów z Francji, rozpoczęto budować Magistralę Węglową, którą otwarto w 1933 - liczyła 485 km. Trasa biegła z Herbów Nowych przez Bydgoszcz przez Zduńską Wolę-Karsznice do Gdyni z odgałęzieniem do Częstochowy. W 1934  uruchomiono połączenie Warszawy z Krakowem. Następnie doszło do rozbudowy węzłów kolejowych w Warszawie i Łodzi. Powstawały połączenia kolei wąskotorowych na tzw. Kresach Wschodnich. W 1936 rozpoczęto pierwszą w historii PKP elektryfikację linii kolejowych na trasie Otwock - Warszawa - Pruszków prądem stałym o napięciu 3000 V . Ten standard utrzymał się po wojnie do dnia dzisiejszego.
W 1936 PKP rozpoczęła prowadzić również przewozy autobusowe.  Do wybuchu II wojny było już 39 linii autobusowych. Po 1 września 1939  kolej przeszła w zarząd Niemców i ZSRR. 19 listopada 1939 doszło do powołania Generalnej Dyrekcji Kolei Wschodnich, która miała siedzibę w Krakowie.
Na terenach, które przypadły III Rzeszy, kolejarze zostali w większości wcieleni w struktury kolei niemieckich.  Po drugiej stronie Bugu - w strefie okupowanej przez ZSRR - przekuto jedynie tory na rozstaw 1524 mm. Po agresji Niemiec na ZSRR, z inicjatywy hitlerowców przywrócono szerokość 1435 mm.
Do 1944 koleje na byłych terenach polskich działały jako niemiecki Ost-Bahn. Zmiany przyniósł dopiero Manifest PKWN ogłoszony w Moskwie 22 lipca 1944. 24 lipca 1944 doszło do reaktywowania Lubelskiej Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych z siedzibą w Lublinie.  20 września 1944 utworzono Dyrekcją Warszawską z siedzibą w Pradze. 1 grudnia 1944 Resort Komunikacji, Poczt i Telegrafów przekształcono w Ministerstwo Komunikacji. Od 1 marca 1945 miało ono siedzibę w Warszawie. W 1946 rojku powstało 10 dyrekcji (kolejno od 1 są to): Warszawa, Lublin, Kraków, Katowice, Łódź (zlikwidowana z dniem 1 lipca 1958 r. ), Wrocław (w 1945 miała siedzibę w Kluczborku), Poznań, Szczecin (tymczasowo z siedzibą w Szczecinku), Gdańsk (do sierpnia 1945 r. miała siedzibę w Bydgoszczy) oraz Olsztyn ( do 1945 miała ona siedzibę w Białymstoku, zlikwidowana w 1962).
Po wojnie do 1948 obowiązywały na PKP struktury przedwojenne. Zmieniło się to dnia 28 listopada 1948, kiedy wydany Dekret regulujący podstawy funkcjonowania PKP. Utworzono Dyrekcję Generalną Kolei Państwowych . Na jej czele stał Dyrektor Generalny odpowiedzialny bezpośrednio przed Ministrem Komunikacji. W okresie 1944-1947 na ziemiach odzyskanych doszło do rabunkowej rozbiórki infrastruktury kolejowej . Dyrekcje Generalne nie działały w Polsce zbyt długo. Zostały zlikwidowane już 26 lutego 1951. Utworzono Ministerstwo Kolei z siedzibą w Warszawie .W marcu 1957 ponownie utworzono Ministerstwo Komunikacji, ale bez zwierzchnictwa nad PKP. Na początku lat 60 zaczęto elektryfikację głównych linii kolejowych w kraju. Są to również pierwsze lata likwidacji kolei wąskotorowych. Nowe inwestycje kolejowe charakteryzują się jedną rzeczą - jest ich niewiele i dotyczą one krótkich odcinków i bocznic przyzakładowych min: linia do Krystynopola (1951), która jednak po zmianie granicy z ZSRR w tymże roku znalazła się poza Polską. W zamian dostaliśmy Ustrzyki Dolne z częścią linii w kierunku Chyrowa.
Lata 60. nie przyniosły żadnych inwestycji w postaci nowych linii kolejowych. Działalność PKP skupiła się na wykorzystywaniu ówczesnych tras i dalszej elektryfikacji. Lata 70 przynoszą dwie wielkie inwestycje kolejowe, jedyne za czasów PRL-u. W 1974 ruszyła budowa Centralnej Magistrali Kolejowej (CMK). Miała ona łączyć Śląsk z Gdańskiem przez Warszawę, lecz wybudować tylko odcinek od Zawiercia do Grodziska Mazowieckiego. Posiada ona parametry geometryczne, które pozwalają śmiało prowadzić ruch z prędkością powyżej 200 km/h.  Na tej linii został pobity polski rekord prędkości (250,1 km/h - Pendolino, 11 maja 1994r .), który jest także rekordem prędkości kolejowej dla całej Europy Środkowo-Wschodniej. Linie ukończono w 1977. Drugą i ostatnią dużą inwestycją dekady jest Linia Hutniczo-Siarkowa (LHS), która powstawała w latach 1975-1979 o rozstawie 1520mm.  Miała być szerokotorowa jak w ZSRR (1524 mm), ale jej rozstaw jest o 4 mm mniejszy.  Trasa mierzy 391 km z Izowa na Ukrainie do Sławkowa na Śląsku. Lata 70. to także czas zmian strukturalnych . Od 1 stycznia 1974 Dyrekcja Generalna PKP zostaje wydzielona z Ministerstwa Komunikacji z Dyrektorem Komunikacji na czele. W 1975 rozpoczyna się kolejna restrukturyzacja PKP. Zlikwidowane zostają oddziały ruchowe. W ich miejsce powołane zostają Dyrekcje Rejonowe PKP. W 1982 do stryktur PKP zostały włączone przedsiębiorstwa zaplecza. W roku następnym doszło do likwidacji Dyrekcji Generalnych Kolei Państwowych. 23 października 1987 zwierzchnictwo nad PKP przejęło nowoutworzone Ministerstwo Transportu, Żeglugi i Łączności podzielone jednak już w dwa lata później (1 grudnia 1989) podzielono je na dwa różne resorty:
Ministerstwo Transportu i Gospodarki Morskiej oraz Ministerstwo Łączności.
Dopiero przemiany ustrojowe w Polsce na początku lat 90 doprowadziły do poważniejszych zmian.
W 1991 przekształcono PKP w spółkę o statusie przedsiębiorstwa państwowego. Wydzielono z PKP zakłady zaplecza technicznego, tworząc z nich samodzielne przedsiębiorstwa.  W strukturze organizacyjnej PKP utworzono piony sprzedaży usług pasażerskich i towarowych, co stanowiło wyjście do potencjalnego klienta. Na koniec powołano agencje celne i eksploatacyjne. 6 lipca 1995 weszła w życie ustawa o przedsiębiorstwie państwowym PKP. Sejm utworzył Radę PKP i Zarząd PKP. 27 czerwca 1997 Sejm uchwalił ustawę (pierwszą) o transporcie kolejowym. Przewidywała ona zniesienie DOKP z dniem 30 czerwca 1998. Powstały Sektory: Trakcji i Zaplecza Warsztatowego, Infrastruktury Kolejowej, Przewozów Pasażerskich, Przewozów Towarowych; a także piony: nieruchomości, elektroenergetyki, energetyki, służb zarządzania etatami. Każdy z pionów posiadał swoją dyrekcję i zakłady wykonawcze. 1 września 1999 przyniósł wyodrębnienie się Sektora Cargo z Sektora Przewozów Towarowych i Sektora Trakcji i Zaplecza Warsztatowego. 8 września 2000 weszła w życie ustawa o prywatyzacji PKP - powstało PKP SA.
Następnym krokiem było stopniowe dzielenie się PKP na mniejsze spółki przewoźników i zaplecza technicznego. I tak 1 lipca 2001 powstały: Linia Hutnicza Szerokotorowa Sp. z o.o. z siedzibą w Zamościu,
PKP Warszawska Kolej Dojazdowa z siedzibą w Grodzisku Mazowieckim, PKP Szybka Kolej Miejska z siedzibą w Gdyni, Centrum Szkolenia w Warszawie, przedsiębiorstwo remontowe we Wrocławiu.
1 września 2001 utworzone zostały: PKP InterCity SA (do 1 stycznia 2008 Sp. z o.o.) z siedzibą w Warszawie, Farmacja Kolejowa w Warszawie, Ferpol, cztery kolejne spółki remontowe (m.in. Gdańsk, Poznań, Warszawa).
Jako ostatnie,  powstały z dniem 1 października 2001:
PKP Polskie Linie Kolejowe SA z siedzibą w Warszawie - odpowiedzialne za infrastrukturę i jej utrzymanie,
PKP Cargo Sp. z o.o. z siedzibą w Katowicach, PKP Przewozy Regionalne Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, PKP Energetyka Sp. z o.o. w Warszawie, PKP Informatyka Sp. z o.o. w Warszawie,
Telekomunikacja Kolejowa z siedzibą również w Warszawie, ostatnie sześć spółek zaplecza (Kraków, Radom, Kielce, Gorzów Wielkopolski, Kluczbork i Szczecin).